Chronische nierinsufficiëntie

Als de nieren altijd onvoldoende werken wordt dit chronische nierinsufficiëntie genoemd (insufficiënt = onvoldoende). Chronische nierinsufficiëntie is niet een bepaalde ziekte, maar het mogelijke gevolg van een nieraandoening. Bij zeer ernstige nierinsufficiëntie is niervervangende behandeling noodzakelijk (dialyse, niertransplantatie).

Diverse ziekten kunnen tot chronische nierinsufficiëntie leiden. De nieren raken beschadigd en gaan minder goed werken. De meest voorkomende oorzaken van chronische nierinsufficiëntie zijn:

Aderverkalking
Diabetes mellitus (suikerziekte) en hypertensie (hoge bloeddruk). Door vrijwel elke andere nierziekte kan ook hoge bloeddruk ontstaan, waardoor de nier weer verder achteruit kan gaan en ook de aderverkalking in de rest van het lichaam kan verergeren.

Nierfilterontsteking (glomerulonefritis)
De meest voorkomende aandoening. Verzamelnaam voor diverse soorten aandoeningen die ontsteking van de nierfiltertjes veroorzaken. Kan ontstaan door een immuunreactie of een niet-immuunreactie. Er zijn vele vormen van glomerulonefritis. Minimal change, IgA nefropatie, focale sclerose, membraneuze, mesangiocapillaire en extracapillaire glomerulonefritis zijn voorbeelden van deze vorm van nierfilterontsteking.

Auto-immuunziekten
Bij deze groep worden behalve de nieren ook andere organen, vaak de longen, aangetast. SLE (systemische lupus erythematodes) komt het meest voor. Tast ook de huid aan. Verder de Ziekte van Goodpasture, Ziekte van Wegener microscopische polyangiitis en sclerodermie (verbindweefseling van organen).

Erfelijke ziekten
Het meest bekend zijn de aangeboren cystenieren. De nieren zijn sterk vergroot en het normale nierweefsel bevat holten gevuld met vocht. Een andere erfelijke nierziekte is de sponsnier, waarbij het niermerg is aangetast. Er bestaat ook een erfelijke vorm van nefritis, het syndroom van Alport.

Het terugstromen van urine (reflux)
De urine stroomt vanuit de blaas terug naar de urineleider (ureter) met de kans op infecties. Hierdoor kan (chronische) nierbekkenontsteking (pyelonefritis) ontstaan. Bij kinderen werken de kleppen in de urethra (urinebuis) soms onvoldoende ('kleppenkinderen'), hetgeen tot nierinsufficiëntie kan leiden.

10 tot 20% geen oorzaak gevonden
In ongeveer 10 tot 20% van de nieraandoeningen wordt geen duidelijke oorzaak gevonden. Dit kan bij voorbeeld het geval zijn als de diagnose pas gesteld wordt als de nier al ernstig beschadigd is. De nieren zijn dan klein doordat ze vol littekens zitten. Dit is door echo onderzoek eenvoudig vast tet stellen. Er is bij kleine nieren (schrompel nieren) geen genezing meer mogelijk.

Opmerkelijk is, dat chronische nierziekten meestal op dezelfde manier verlopen. De klachten en verschijnselen zijn gelijk en meestal is dezelfde behandeling noodzakelijk.