Nieuwe werkwijze telefonische triage verloskunde

Vochtverlies, vaginaal bloedverlies, buikpijn, andere lichamelijke klachten, bezorgdheid…. Aanstaande moeders hebben tijdens hun zwangerschap geregeld klachten of zorgvragen bij lichamelijke signalen of kampen soms met veel vragen. Ook buiten de geplande controleafspraken om hebben ze soms behoefte aan contact met een zorgverlener. Maar welke klacht is nu urgent en welke niet?

Ongeplande zorgvragen

Artsen, assistenten en verloskundigen gaven daar tot voor kort nog weleens verschillende antwoorden op. Er was geen eenduidig advies voor een zwangere met een ongeplande zorgvraag. Verloskundige Ingrid Kiezebrink van Baren & Zo: ‘Een arts kon anders oordelen over een lichamelijke klacht dan bijvoorbeeld een verloskundige. Het antwoord was vooral gestoeld op kennis en ervaring. Voor gelijksoortige klachten kon een patiënt de ene keer wel en de andere keer niet naar het ziekenhuis verwezen worden. Door het nieuwe stappenplan, de nieuwe triage, is de uitkomst van het antwoord altijd hetzelfde; of je nu de poli in het ziekenhuis ’s nachts belt of de verloskundige in het weekend.’ Een voorbeeld van de nieuwe triage. Iemand heeft buikpijn. Bij uitvraag blijkt het te gaan om pijn bij plassen. Het triagemodel zegt dan dat iemand prima thuis kan blijven. Maar is er sprake van buikpijn met ernstig vaginaal bloedverlies, zegt het schema: urgentie 1. Direct ambulance bellen.

Triagemodel

Het triagemodel an sich is niet nieuw. Het wordt in andere ziekenhuizen en op andere afdelingen (bijvoorbeeld SEH) ook gebruikt en is honderd procent gevalideerd en veilig bevonden. Gynaecoloog Irma Scholten: ‘Nieuw voor Nederland is wel dat, onder de vlag van Geboortezorg Salland, zowel verloskundigen in de regio áls het ziekenhuis dit model samen gaan gebruiken.’ Klinisch verloskundige in het Deventer Ziekenhuis Esther Wesselink: ‘We gaan hiermee van diagnosedenken naar urgentiedenken. Niet kijken wat de klacht is, maar direct vanuit de klacht bepalen of het urgent is of niet.’ Tot op heden kwam er een telefoontje bij de poli binnen en vroeg de doktersassistent wel wat uit, maar moest vervolgens toch de arts gaan raadplegen. Irma Scholten: ‘Uit andere ziekenhuizen waar al met de nieuwe triage wordt gewerkt, weet ik dat het zorgt voor veel meer rust bij artsen. Je weet exact wat de urgentie is en je wordt tussendoor veel minder gestoord.’

Veel meer rust

Bij de poli-assistenten in het ziekenhuis krijgen ze per dag tot zo’n twintig telefoontjes binnen van bezorgde zwangeren. Bij verloskundigen in de regio kan dat oplopen tot zelfs enkele honderden zorgvragen per dag. Van jeukklachten, misschien wel gebroken vliezen tot ‘ik voel de baby niet goed’. Ingrid Kiezebrink: ‘Ik ging soms toch maar bij een zwangere langs als ik twijfelde, of stuurde iemand (achteraf soms onnodig) door naar het ziekenhuis. Als je het triagemodel goed volgt, hoeft dat niet meer. Het is vanaf nu altijd de juiste zorg op de juiste plek.’ Esther Wesselink: ‘Alle zorgverleners van Geboortezorg Salland (ook de verpleegkundigen van de afdeling verloskunde in de nacht) kunnen op basis van het triagemodel de patiënt goed uitvragen om zo tot de urgentie te komen. We acteerden tot op heden toch vooral op basis van ongerustheid. Op basis van de vragenlijst kunnen we ook uitleggen waarom een klacht bijvoorbeeld niet urgent is.’

Opleidingstraject

Om een uniform antwoord te kunnen geven op telefonische vragen, worden komende maand alle betrokkenen getraind. Niet alleen verloskundigen (eerste en tweede lijn) en assistenten van de praktijken in Deventer, ook arts-assistenten, verpleegkundigen, kraamverzorgenden, gynaecologen, poli assistenten van de afdeling verloskunde en arts-assistenten. Irma Scholten: ‘Er is ook uniformiteit in het vastleggen van de gegevens. Dankzij deze unanieme manier van werken, spreken we in de regio binnen Geboortezorg Salland wat betreft verloskundige zorg, één en dezelfde taal.’