Slaapstoornissen: een groeiend probleem

‘Selfmade slaapneuroloog’ noemt Frans Prick zichzelf. Begin jaren ‘90 was hij in Leiderdorp zo ongeveer de eerste arts die zich met slaapstoornissen bezighield. De eerste apneu-patiënt kwam voorbij. Inmiddels is het een voldragen vakgebied en zijn de slaapstoornissen nu zelfs over drie specialismen verdeeld. Zo wordt apneu door een longarts behandeld. Snurken ligt meer op het terrein van de KNO-arts en slaapaanvallen, slaapverlamming en angstaanvallen zijn het domein van de neuroloog. Vaak ontbreken er dan ‘stofjes’ in het lichaam die met medicijnen prima aan te vullen zijn. Prick: ‘Pas heb ik nog een vrouw geholpen die al dertig jaar bij de psychiater liep, afgekeurd was, maar een slaapstoornis bleek te hebben en dankzij medicijnen weer helemaal is hersteld.’ Jaarlijks komen er honderden patiënten met slaapstoornissen naar het Deventer Ziekenhuis. Soms moet Prick iemand in de wachtkamer wakker maken. ‘Spontaan in slaap gevallen.’

100% score

Slaapstoornissen komen in vele soorten en maten voor. Van slaapwandelen, tandenknarsen en inslaapstoornissen tot slapeloosheid, angstaanvallen en overmatig slapen. Soms blijven mensen een nacht in het ziekenhuis over om onder videobewaking te kijken wat ze in hun slaap doen. Of wordt met elektroden op het hoofd de hersenactiviteit gemeten, die kan worden gerelateerd aan een slaapstoornis. ‘Zeker bij kinderen zijn veel klachten te verhelpen’, schetst Prick. ‘Er zijn nogal wat kinderen die niet in slaap kunnen komen, ’s morgens niet wakker te krijgen zijn of juist heel vroeg wakker worden. Dat heeft te maken met het melatonine-gehalte. Door dit gehalte in het speeksel te meten en aan te passen, kunnen we kinderen vrij makkelijk weer een dag-/nachtritme geven. De balans in het lichaam herstelt zich dan. En als het goed is, verdwijnen daarna ook de problemen op school die door slaapgebrek worden veroorzaakt. De score met onze behandeling is bijna 100%.’

Broodje aap

Slaap is belangrijk, zonder slapen ga je dood. Maar de hoeveelheid slaap die iemand nodig heeft, verschilt per individu. Churchill had maar vier uur slaap per nacht nodig. ‘Dat maakt de diagnose slaapstoornis soms erg lastig’, zegt Prick. Mensen hebben soms een slaapstoornis zonder dat ze er erg in hebben, maar die blijkt dan wel de basis te zijn voor geheel andere klachten. Prick somt ze op: ‘Burn out verschijnselen, depressies, hoge bloeddruk… Ze kunnen heel goed door een slaapstoornis worden veroorzaakt.’ Elektronische apparaten met beeldschermpjes geven zogenaamd blauw licht af. En dat verstoort de aanmaak van melatonine waardoor je niet op tijd in slaap valt. Volgens Prick zeker geen broodje aap verhaal. ‘Neem daarom geen smartphone of tablet mee naar bed.’