Acne inversia (hidradenitis suppurativa)
Acne inversia (ook wel acne ectopia, of medische term hidradenitis suppurativa) is een op acne (puistjes) lijkende ontsteking van de huid in de lichaamsplooien, vooral de oksels en de liezen.
Het is een onaangename aandoening, niet alleen door de pijn die de ontstekingen veroorzaken, maar ook omdat het er ontsierend uitziet en onaangenaam kan ruiken
Verschijnselen
Acne inversia (hidradenitis suppurativa) wordt gekenmerkt door pijnlijke ontstekingen in de lichaamsplooien, vooral de oksels en de liezen. Ook de plooi onder of tussen de borsten, de venusheuvel, de balzak (scrotum), de schaamlippen, het gebied rond de anus en de billen kunnen meedoen. De ontsteking lijkt in het begin op een kleine steenpuist. Later wordt deze groter en dieper en kan zelfs open barsten, waarbij grote hoeveelheden talg en pus (etter) kunnen vrijkomen.
Wanneer de huid weer geneest kunnen er littekens achterblijven. Op de langere termijn kunnen er gangen in de huid ontstaan, die sinussen/fistels worden genoemd. Ook komen grote mee-eters voor en kunnen cysten en abcessen (holtes in de huid) ontstaan. De pussende afscheiding uit cysten, ontstekingen en sinussen kan een onaangename geur veroorzaken.
Onderzoek en diagnose
De aandoening begint meestal tijdens of na de puberteit, vaak op de leeftijd tussen de 20 en 25 jaar. Ongeveer 1% van de volwassen bevolking heeft er last van, vrouwen vaker dan mannen.
In het algemeen kunnen de huisarts en de dermatoloog op grond van de klachten en de verschijnselen de diagnose direct al stellen. Een enkele keer zal onder plaatselijke verdoving een stukje weefsel worden weggenomen (een biopt) voor microscopisch onderzoek om andere aandoeningen uit te sluiten.
Behandelplan
Hidradenitis suppurativa is helaas niet te genezen. Wel is het mogelijk om de ziekte te onderdrukken en zo de kwaliteit van uw leven te verbeteren. Aangezien HS een chronische aandoening is, kan de ziekte terugkomen wanneer u stopt met de behandeling. De belangrijkste behandelopties zijn plaatselijke behandelingen, antibiotica tabletten, middelen die het immuunsysteem remmen en operatieve ingrepen. Vaak is een combinatie van meerdere behandelingen nodig om de ziekte onder controle te krijgen.
Hi-CARE behandelprotocol
In het Deventer Ziekenhuis behandelen we hidradenitis suppurativa volgens het Hi-CARE behandelprotocol. Dit behandelprotocol komt voort uit een samenwerkingsverband tussen Nij Smellinghe in Drachten, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), het Deventer Ziekenhuis en het Meander Medisch Centrum. Het Hi-CARE behandelprotocol is opgesteld door gespecialiseerde dermatologen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om hidradenitis suppurativa te behandelen, maar geen enkele behandeling kan het probleem snel en definitief oplossen. Ook wanneer een behandeling succesvol is, kan de ziekte vaak terugkomen
Behandelingen
Een van de behandelingen is leren hoe u uw huid kunt verzorgen en welke factoren hidraenitis suppurativa kunnen verergeren, zoals roken, overgewicht, stress, schurend ondergoed, hormonale invloeden, e.d. De behandelingen zijn als volgt.
- Lokale therapie
Liezen en oksels wassen met ontsmettende zeep (Hibiscrub, Betadine jodium scrub of Unicura)
Zalftherapie met Resorcinol 15% in lanettecrème
Eventueel lokale antibiotica zoals Dalacin-T depper of fucidin crème of zalf.
Eventueel injectie met kenacort in een laesie. - Systemische therapie
Afhankelijk of het een acute infectie en/of een langdurige ontsteking(en) betreft en de mate van uitgebreidheid staan medicijnen ter beschikking die als tablet moeten worden ingenomen. - Antibiotica
Langdurige behandeling (maanden tot een jaar) met tetracycline, doxycycline, minocin, clindamycine of erytromycine of combinaties van medicijnen. Eventueel kortdurende behandeling in geval van acute forse infectie, bijvoorbeeld combinatie van rifampicine en clindamycine). - Overige middelen
Diane-35 anticonceptiepil, soms als ondersteuning effectief.
Retinoiden, zoals Neotigason
Dapson (DDS)
TNF-blokkerende biologicals bij bepaalde subtypen van HS. Dergelijke middelen zijn Infliximab, Enbrel en recentelijk Humira.
Operatie
In combinatie met bovengenoemde lokale en systemische therapieën is vaak operatieve behandeling nodig, zoals:
- Incisie en drainage
Geeft tijdelijke verlichting, maar geeft geen genezing (buil komt meestal op dezelfde plaats terug). - Deroofing
Dit is een operatieve behandeling van fistelgangen, cystes en abcessen. Bij deze methode worden de holtes en fistelgangen onder (plaatselijke) verdoving zorgvuldig opgespoord met behulp van een sonde. Vervolgens wordt het dak van deze laesies weggebrand met een elektrische lis. Soms is het al genoeg om een reepje huid te verwijderen. In andere gevallen ontstaat er een groter huiddefect van meerdere centimeters. De wond wordt meestal niet gehecht en zal uit zich zelf dichtgroeien. In ernstige gevallen is de deroofing methode niet meer geschikt en zal voorgesteld worden om meer huidweefsel weg te snijden. - Excisie van grotere gebieden, zonodig in etappes.
Grote (plastisch) chirurgische ingrepen , waarbij in principe de geheel aangedane huid radicaal wordt weggesneden.
Systemisch spreekuur
Dit spreekuur wordt door de doktersassistenten Ülkü Celik-Lyigun, Annemieke van Haasteren en Susan Feijth verricht onder supervisie van de dermatologen. Patiënten met huidziekten zoals eczeem worden eerst gezien door de dermatoloog . Als wordt besloten de aandoening te behandelen met medicamenten, dan kunnen patiënten worden doorverwezen naar dit spreekuur. Op het spreekuur krijgen patiënten verdere voorlichting, vindt controle plaats van laboratoriumwaarden, wordt de medicatie zo nodig aangepast en wordt gecontroleerd op bijwerkingen.
Meer informatie
Voor informatie over acne inversa kunt u terecht bij de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV).