'Baat het niet, het schaadt wel'

Kim is een mooi voorbeeld van hoe je je loopbaan een kickstart kunt geven. Ze begon op het VMBO en werd via het MBO, kinder- en neonatologieverpleegkundige. Ze zag zich dit echter niet de rest van haar leven doen. Met een jaartje VWO-wiskunde en een aanbevelingsbrief werd ze toegelaten tot de universitaire pre-master gezondheidswetenschappen met een aansluitende master als afronding. De master volgde ze in combinatie met de rol van research coördinator in het Deventer Ziekenhuis en haar baan als neonatologieverpleegkundige in het Gelre ziekenhuis. Daarna deed ze haar onderzoek in het Amsterdam UMC locatie AMC in combinatie met haar baan binnen DZ. ‘Vijf jaar studie, met twee zwangerschapsverloven ertussendoor.’

Flinke gevolgen

Het onderzoek van Kim richtte zich op het verband tussen antibiotica blootstelling in de eerste levensweek bij op tijd geboren baby’s en de ontwikkeling van de darmflora en gezondheidsuitkomsten in de eerste 4 tot 6 levensjaar. Daarbij werd onder meer gekeken naar het verband tussen antibiotica en groei, ontwikkelen van allergieën en de darmflora. Kim: ‘In totaal hebben we 150 baby’s mét en 300 baby’s zonder antibioticatoediening gevolgd.’ Uit het onderzoek bleek dat de gevolgen van het toedienen van antibiotica fors zijn. Kim: ‘We zien verminderde groei, meer allergieën, meer langdurige buikpijn en dat de darmflora zich anders ontwikkelt na blootstelling aan antibiotica in de eerste levensweek.’

Overbehandeling

De richtlijn voor het toedienen van antibiotica bij pasgeboren is stevig. Als er ook maar enige verdenking is op infectie, moet al antibiotica worden voorgeschreven voor pasgeborenen. Denk daarbij aan koorts bij de moeder of vliezen die langdurig gebroken zijn. Kim: ‘Maar uit onderzoek blijkt dat ongeveer één op de zestig baby’s die behandeld wordt met antibiotica echt een infectie heeft. Er is dus sprake van flinke overbehandeling.’ Kim maakt daarbij een kanttekening: ‘We zijn in Deventer al terughoudend met antibiotica toedienen bij baby’s. Alleen, als je die ene met een infectie mist, overlijdt die mogelijk wel. Dit maakt het altijd een lastige overweging.’ Hoe dan ook trekt Kim wel volgende conclusie: ‘Baadt het niet, schaadt het niet, gaat dus niet op. Toedienen van antibiotica kan gevolgen hebben op lange termijn. Er zijn nogal wat nadelige bijwerkingen.’ Een van de dingen die Kim nu nog wil onderzoeken is of pre-, pro-, syn- en/of postbiotica kunnen helpen om de darmflora te herstellen na antibioticatoediening. Andere richtlijnen voor antibiotica toediening zouden ook mooi zijn. ‘Maar dan moeten we wel zeker weten of er sprake is van een infectie. Daar wordt momenteel wel onderzoek naar gedaan. Bijvoorbeeld of een snelle bloedtest (parameters in het bloed) afdoende is zodat we overbehandeling kunnen terugdringen. Dit onderzoek wijst echter wel uit dat onze terughoudendheid met antibiotica zeer terecht is.’

Enthousiast

Kim twijfelt bij de vraag of de uitkomsten van het onderzoek of het feit dat je als VMBO-geschoolde ook kunt promoveren, belangrijker is. ‘Allebei zijn mooi. Dat we nu (her)bevestigd krijgen dat antibiotica ook nadelige effecten kunnen hebben bij jonge kinderen, is belangrijk. Maar ik zou het ook mooi vinden als meerdere verpleegkundige nu enthousiast worden om onderzoek te gaan doen.’