Lilian: 'Fijn om gezien te worden'

Lilian ziet zichzelf nog bij de eerste chemokuur. ‘Langzaam stroomde de chemovloeistof vanuit een zakje via de infuuslijn mijn lichaam binnen en ik dacht: ik weet dat het moet maar ik wil dit niet.’ Nog zo’n confronterend moment. Vlak voor de tweede chemokeur valt haar haar uit en gaat Lilian naar de kapper. ‘Ik herkende mezelf bijna niet meer zonder haar. Je waardigheid houden tijdens het gehele proces van onderzoeken. Onzekerheid, kwetsbaarheid en afhankelijkheid is moeilijk maar ook ontzettend belangrijk. Je hebt na de diagnose nooit meer de nonchalance van vroeger om plannen voor de toekomst te maken. De onbezorgdheid is voor altijd weg. Je wordt van de ene op de andere dag overrompeld en door elkaar geschud.'

Mensgericht

Lilian was ooit verpleegkundige op de dagbehandeling in het Deventer Ziekenhuis maar is nu haptotherapeut in Olst en Deventer. Gespecialiseerd derhalve in gedrag van mensen. Ze keek ook met professionele ogen als haptotherapeut hoe ze zelf werd bejegend in de periode van borstkanker. Wat was het gedrag van zorgverleners? Lilian: ‘In een kwetsbare periode wil je als mens en niet als nummer gezien worden.’ Haar behandelend arts begreep dat ten volle. Hij kwam, na de operatie en na werktijd nog even bij me langs om te kijken hoe het ging. Niet alleen bij mij, ook bij anderen. En bij de laatste halfjaarlijkse controle deed hij de deur open en riep direct: “de foto is goed hoor!” Zonder dat we een woord hadden gewisseld. Hij snapte dat ik in spanning zat en door zijn houding/gedrag was die spanning direct weg. Fijn om gezien te worden in de stress die zo’n controle toch telkens weer is. Dat is goud waard. Geweldig om zo’n empathisch iemand als arts te hebben. Je loopt namelijk al zo enorm op je tenen.’

Revalidatie

De arts die Lilian opereerde en begeleidde was belangrijk, maar het team eromheen speelde een minstens zo grote rol. Lilian: ‘Linda, de kapster van kapsalon Pavette in het ziekenhuis, heeft me door moeilijke momenten heen geholpen. Mijn haar moest eraf want het viel steeds verder uit. Met veel empathie maar ook met doortastendheid heeft ze me hier doorheen geloodst.’ Zoals de kapster Lilian steunde, gebeurde dat andersom ook. Er was een mooie klik zegt Lilian: ‘De kapster vertelde me dat ze door het verhaal van mijn ziekteproces, een reis naar Vietnam ging maken. Niet uitstellen maar doen.’ Ook het revalidatieteam was van grote steun. Lilian: ‘Met name het team van fysiotherapeuten. Het Deventer ziekenhuis biedt een fysiotherapie programma om zo fit mogelijk te blijven tijdens het proces van behandelingen. Heel waardevol! Ook mijn mede-lotgenoten waren een grote steun. Oefeningen op maat hebben mijn gezondheid verbeterd. Die wekelijkse fysio-uren waren een stok achter de deur om ook in deze heftige tijden, in beweging te blijven en zo een bodem te leggen voor herstel na de behandelingen.’ Er is ook een team van psychologen, maatschappelijk werk en diëtisten om te ondersteunen.

Reflectie

Inmiddels is Lilian klaar met de behandelingen, verhuisd naar Deventer en heeft ze haar praktijk als haptotherapeut weer opgepakt. Terugkijkend op een pittig jaar zegt ze: ‘Je zit in een rollercoaster. Omdat je kwetsbaar bent, is het ontzettend belangrijk dat je zo snel mogelijk een diagnose en plan van aanpak hebt. Belangrijk ook dat mensen tijd voor je nemen. Iemand als oncologieverpleegkundige Margreet Ekelmans snapt dat. Geen vraag was teveel. Op kwetsbare momenten kunnen individuen echt het verschil maken. Een voorbeeld hiervan is ook Jeltje Smits, fysio bij de oncologische revalidatie afdeling en net als ik ook haptotherapeut. We hadden het er wel eens over hoe haptonomie een positieve bijdrage kan leveren in zo’n proces. In training van mensen over het belang van empathie als je kwetsbaar bent en hoe je dat kan omzetten in een concrete aanpak.’ Voor veel medewerkers in het Deventer ziekenhuis vanzelfsprekend, voor anderen is er nog winst te behalen. Lang blond haar heeft bij Lilian plaats gemaakt voor een bos krullen, een bos haar om mee gezien te worden.